Yağlar, hayatımızın nerdeyse büyük bölümünü kaplayan her gün yiyeceklerle aldığımız besin grubudur. Bu besin kaynağı her ne kadar tehlikeli gibi görünse de vücudun olmazsa olmazıdır. Yağlar kendi içinde, karbon atomlarının dizilişi ve bağ sayısına göre farklı yağ asitlerini barındırır. Bazı yağ asitleri vücut tarafından sentezlenebilirken bazıları sadece dışardan alınabilir. Peki, omega 3 ve omega 6 vücutta sentezlenir mi?
Omega 3 ve Omega 6 Kaynakları
Omega 3 ve Omega 6 vücut tarafından sentezlenemeyip dışarıdan alınması gereken, çoklu doymamış esansiyel yağ asitleridir (EFA). Bu yağ asitleri vücuda besinlerle alınır.
Omega 3 yağ asidi (n-3); keten tohumu yağı, kolza yağı, ceviz yağı gibi bitkisel yağlarda, kabuklu yemişler, fasulye, yeşil yapraklı sebzeler, deniz planktonları ve ton, somon, ringa, alabalık, çinekop, uskumru gibi yağlı balıklarda bulunur.
Omega 6 yağ asidi (n-6); ayçiçek yağı, soya yağı, mısır yağı gibi bitkisel yağlarda, karaciğer, beyin ve et de bulunur.
n-3 yağ asitlerinin karbon atomlarının sayısı ve çift bağ sayısına göre çeşitleri vardır. Bunlar, alfa linolenik asit, EPA ve DHA dır. Balıklarda daha çok EPA ve DHA bulunurken keten tohumu yağı, ceviz yağı, kanola yağının bileşiminde daha çok alfa linolenik asit bulunur.
n-3 ve türevlerinin tüketiminin insan sağlığına birçok yararı vardır. Bağırsak, akciğer, prostat, göğüs kanserlerinin önlenmesinde, romatoid artrit, hipertansiyon, kardiyovasküler hastalıklar, osteoporoz, astım, diyabet, depresyon, alzheimer, şizofreni gibi hastalıkların önlenmesinde ve tedavisinde önemli bir yere sahiptir. Aynı zamanda zeka gelişimini destekler ve immün sistemin kuvvetlenmesini sağlar. Hem n-3 hem n-6 yağ asitlerinin retina, sinir sistemi ve beyin fonksiyonları üzerinde olumlu etkileri olduğu yapılan çalışmalarla kanıtlanmıştır.
Diyette n-6 ve n-3 oranı çok önemlidir. Çünkü, n-6’nın metabolik ürünleri kan pıhtılaşması, iltihap ve tümör büyümesini teşvik edebilir. n-3 ise bunun tam tersi şekilde çalışır. Son yıllarda insanların beslenmelerinde omega 6 oranının arttığı görülür. Bunun da hastalıkların seyrini kötüleştirdiği yapılan çalışmalarda görülmüştür. Bu sebeple diyetlere omega 3 içeren besinlerin daha çok eklenmesi biz diyetisyenlerin tavsiyesidir.
KAYNAK
Turan H, Erkoyuncu İ, Kocatepe D, Omega-6, Omega-3 Yağ Asitleri ve Balık, Yunus Araştırma Bülteni 2013 (2): 35-40
Çelebi Ş, Kaya H, Kaya A, Omega-3 Yağ Asitlerinin İnsan Sağlığı Üzerine Etkileri, Alınteri Zirai Bilimler Dergisi. 2017, 32(2): 105-112
0 Yorumlar